หรือปราสาทเมืองพร้าวสร้างขึ้นในช่วงพุทธศตวรรษที่15-16 เป็นปราสาทที่มีขนาดใหญ่ที่สุดของภาคตะวันออก มีลวดลายประดับสวยงาม ปัจจุบันอยู่ระหว่างการบูรณะด้วยวิธีอนัสติโลซิส(คือการรื้อปราสาทออกมาทีละชิ้นแล้วนำไปประกอบขึ้นใหม่ให้มั่นคง)
ที่ตั้ง บ้านหนองเสม็ด ต.โคกสูง อ.โคกสูง รถยนต์จากอ.อรัญประเทศ ใช้ทางหลวงหมายเลข 348 ไปทางอ.ตาพระยา ผ่านที่ว่าการ อ.โคกสูงไปประมาณ 3.5 กิโลเมตร พบทางแยกขวาให้เลี้ยวเข้าไปประมาณ 7 กิโลเมตร ถึงสามแยกบริเวณบ้านหนองเสม็ดให้เลี้ยวซ้ายไปอีก 2 กิโลเมตร พบทางเข้าปราสาททางขวาให้เลี้ยวเข้าไป 2.5 กิโลเมตร ถึงบริเวณที่ตั้งปราสาท
ประวัติ ค้นพบจารึกสองหลัก หลักแรกพบเมื่อพ.ศ. 2511 ระบุศักราช 1480 ตรงกับสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 4 (ศิลปะแบบเกาะแกร์)บันทึกเรื่องราวการถวายทาสชายหญิงดูแลรักษาศิวลึงค์ นักวิชาการให้ความสำคัญแก่จารึกหลักนี้ไม่เท่าหลักที่ 2 ซึ้งค้นพบก่อนหลักแรก คือพบเมื่อพ.ศ.2444 บริเวณทิศเหนือของปราสาทจารึกระบุศักราชตรงกับปี พ.ศ. 1595 บันทึกถึงการที่พระเจ้าอุทัยทิตยวรมันที่ 2พระราชทานที่ดินและผู้คนเพื่อสร้างปราสาทถวายแด่พราหมณ์สทาศิวะผู้เป็นอาจารย์ ทั้งยังบันทึกถึงการสืบสายตระกูลพราหมณ์สทาศิวะ ควบคู่ไปกับพระนามของกษัตรย์ย้อนหลังไป 250 ปี จนถึงต้นตระกูลคนแรกคือพราหมณ์ศิวไกวัลยะในปี พ.ศ.1345
สิ่งที่น่าสนใจ แผนผังปราสาท ปราสาทก่อด้วยหินทรายและศิลาแลงตามลักษณธศิลปะเขมรแบบคลัง-บาปวนในช่วงพุทธศวรรษที่ 15-16 ผังปราสาทด้านนอกเป็นกำแพงแก้ว ก่อด้วยศิลาแดง ยาวราว 127 เมตร มีทางเข้าหลักคือโคปุระหรือซุ้มประตูด้านทิศตะวันออกสร้างด้วยหินทรายผ่านโคปุระเข้ามาจะพบคูน้ำรูปตัวยูล้อมปราสาท กว้างราว 20 เมตร ถัดเข้าไปเป็นระเบียงคดล้อมรอบตัวปราสาท ยาวราว 42.5 เมตร มีโคปุระอยู่กึ่งกลางกำแพงระเบียงคดทั้งสี่ด้านพื้นที่ตั้งตัวปราสาทมีปรางค์ประธานอยู่บรเวณกลาง ด้านหน้าปรางค์ประธานบริเวณมุมระเบียงคดเป็นที่ตั้งของบรรณาลัยสองหลัง สันนิษฐานว่าเป็นที่เก็บตำราคัมภีร์ปราสาทนี้หันหน้าไปทางทิศตะวันออกเช่นเดียวกับปราสาทขอมอื่นๆ ด้วยความเชื่อของขอมที่ว่า ทิศตะวันออกเป็นทิศแห่งพลังแสงสว่าง และสิริมงคล ส่วนทิศตะวันตกเป็นทิศแห่งความตาย นอกจากนี้ผังปราสาทยังแสดงให้เห็นถึงความเชื่อเรื่องจักรวาลของศาสนาฮินดู โดยมีเ้ขาพระสุเมรุอยู่กึ่งกลางล้อมด้วยห่วงน้ำมหึมา เมือ่เราเดินเข้าโคปุระด้านทิศตะวันออกของกำแพงแก้ว ผ่านคูน้ำและระเบียงคดเข้าไป ก็เท่ากับเราได้เข้าสู่ใจกลางจักรวาล ปรางค์ประธานเปรียบเสมือนเขาพระสุเมรุ ล้อมรอบด้วยเสาเป็นปริมณฑลบ่งบอกว่าเป็นเขตศักดิ์สิทธิ์สูงสุดภายในปรางค์ประธานเดิมเป็นที่ประดิษฐานศิวลึงค์อันเป็นรูปเคารพแทนองค์ปพระศิวะ หนึ่งในเทพสูงสุดสามองค์ของฮินดู บ่งบอกว่าปราสาทแห่งนี้เป็นศาสนสถานของศาสนาฮินดูลัทธิไศวนิกายซึ่งนับถือพระศิวะเป็นใหญ่ (ทว่าปัจจุบันเหลือแต่เพียงฐานโยนีเท่านั้น)
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น